گرایش های شیعی وزرای عباسی از عصر المقتدر بالله تا سقوط خلافت عباسی (295-656 ه ق)

با آنکه خلافت عباسی، از سال (132-656 هـ.ق) به عنوان حکومت شرعی از سوی اکثریت مسلمانان سنی مذهب به رسمیت شناخته شده بود با این حال به دلیل گستردگی سازمان اداری و دیوانی عباسیان، تشکیلات وزارت، بخش عمده ی این مجموعه عظیم به شمار می رفت و چون بعضی از خلفای عباسی، گرایش های شیعی داشتند این امر باعث نفوذ بعضی از رجال سیاسی شیعی به دربار خلافت گردید که توانستند به مناصب مهم اداری همچون وزارت دست یابند و با تدبیر و کاردانی خویش،موجبات راهیابی بعضی افراد مهم از خاندان های شیعی که دارای پایگاه علمی و اجتماعی بالایی بودند را فراهم آوردند. در این رساله ، تلاش شده است تا با جستجو در متون کهن تاریخی و اتخاذ شیوه توصیفی- تحلیلی، ضمن شناسایی وزیران شیعه مذهب یا گرایش به تشیع دولت عباسی، چگونگی رسیدن آنها به منصب وزارت، اختیارات و اقدامات مهم آنها در دوران وزارت خویش و نیز نوع تعاملشان با دستگاه عباسی از یک سو و ارتباطشان با رهبران و خاندان های شیعه و عموم شیعیان از سوی دیگر بررسی می شود. و چون سیاست شیعیان امامیه مبتنی بر رفق، مدارا و تعامل است بنابراین آنها از این رهگذر، نه تنها توانستند با دیگر فرق مذهبی شیعه همچون زیدیه و اسماعیلیه ارتباط برقرار کنند بلکه با تسامح و تساهل مذهبی خویش در دولت سنی مذهب سلجوقیان نیز نفوذ و قدرت یافتند.